Ostatnio prasa poświęca wiele miejsca możliwościom znalezienia pracy za granicą, jakie stoją przed młodymi Polakami. Również politycy dostrzegli, że wyjeżdżają oni masowo i zaczęli nad tym ubolewać. I tak będą ubolewać przez kilka lat, nie podejmując żadnych decyzji i działań, aby złagodzić skutki tego exodusu. A przecież już teraz trzeba podjąć różne kroki, aby utrzymać więź tych ludzi z krajem. I nie chodzi tylko o zachowanie tożsamości narodowej młodzieży, ale o różnego typu więzy łączące ją z miejscem zamieszkania w Polsce lub społecznością polską w Irlandii, Anglii czy Hiszpanii.

Dużo osób wyjeżdżając czuje rozgoryczenie i chce zerwać kontakty z krajem. Jednak po jakimś czasie odzywa się tęsknota za rodziną, potrzeba rozmawiania w języku polskim, ciekawość dotycząca różnych tutejszych wydarzeń. Cześć osób zresztą nie chce zrywać więzów i planuje wcześniej czy później wrócić do Polski. Trzeba więc już dziś zrobić wszystko, aby z obydwiema tymi grupami nie tracić kontaktu i wzmocnić ich relacje z Polską.

Pierwszą rzeczą wymagającą przygotowania są rozwiązania ekonomiczne, polityczne i społeczne, skłaniające ich do powrotu. Chodzi o to – jak napisał jeden z internautów mieszkający w Londynie – aby młodzi „przywieźli kapitał i doświadczenia, inwestowali w PL”, zamiast w dobrobyt innych krajów. Koniecznie trzeba więc uregulować kwestie podatkowe. Ale można też puścić wodze fantazji i zastanowić się, jakie zachęty zastosować, aby opłacało się przysyłać pieniądze do Polski z zagranicy, inwestować je, przekazywać w formie darowizny itp.

Młodzi Polacy mieszkając i pracując za granicą nie przestają też być obywatelami polskimi. Państwo i jego instytucje powinny umożliwić im realizację ich praw. Część z nich gwarantuje prawodawstwo kraju zamieszkania, ale są też specyficzne prawa wynikające z posiadania obywatelstwa polskiego.

Na przykład za granicą faktycznie bardzo trudno jest głosować w wyborach, bo z daleka trudno dojechać do polskiej ambasady czy konsulatu. Głosownie listownie, za pomocą poczty, mogłoby rozwiązać ten problem. W ten sposób kilka milionów ludzi rozsianych za granicą wywierałoby wpływ na to, co dzieje się w Polsce. Nową rolę i funkcję mogłyby spełniać, wykorzystując do tego celu Internet, polskie konsulaty.

Pomysłów na utrzymanie kontaktów z Polakami mieszkającymi za granicą jest wiele i mam nadzieję, że niektóre z nich zostaną przedyskutowane i zapisane na tutejszym forum. Propozycje te zbierzemy i przekażemy dalej. Kwestią tą zainteresowali się już niektórzy senatorowie oraz Rzecznik Praw Obywatelskich. Warto zabrać głos i zabiegać o swoje prawa.

Prof. Lena Kolarska-Bobińska, Instytut Spraw Publicznych