Jesień to czas powrotu do szkół naszych dzieci. Po beztrosce i odpoczynku wakacyjnych dni nadchodzi dla nich czas wytężonej pracy umysłu. Aby mogła ona przebiegać prawidłowo i bez przeszkód, nasze dziecko powinno otrzymać odpowiednie paliwo w postaci dobrze dobranej diety, dzięki której dostarczy mózgowi niezbędnej energii do pracy. Jej podstawą jest śniadanie, a zwłaszcza drugie
Jesień to czas powrotu do szkół naszych dzieci.
Po beztrosce i odpoczynku wakacyjnych dni nadchodzi dla nich czas wytężonej pracy umysłu. Aby mogła ona przebiegać prawidłowo i bez przeszkód, nasze dziecko powinno otrzymać odpowiednie paliwo w postaci dobrze dobranej diety, dzięki której dostarczy mózgowi niezbędnej energii do pracy. Jej podstawą jest śniadanie, a zwłaszcza drugie śniadanie, które dziecko zabiera do szkoły.
Nawyki żywieniowe dzieci kontra nadwaga i otyłość
W ostatnich latach w wielu państwach wysokorozwiniętych, w tym w Anglii i w Polsce, zauważono zjawisko narastania problemu niezdrowego trybu odżywiania się dzieci i młodzieży. Wyrabiane od najmłodszych lat złe nawyki żywieniowe prowadzą w konsekwencji do otyłości, a promowane w reklamach wysokokaloryczne produkty pozbawione rzeczywistej wartości odżywczej i szeroko dystrybuowane w szkołach, nie ułatwiają walki z problemem i powodują wypieranie zdrowej żywności.
Według danych statystycznych z lat 2003-2005 roku, odsetek dzieci w Anglii w wieku 2-15 lat, dotkniętych otyłością lub nadwagą, osiągnął alarmującą wielkość 30 procent. Dzięki zaangażowaniu środowisk zajmujących się żywieniem i organizacji lekarzy wywołano ogólnokrajową debatę na temat stanu żywienia młodzieży szkolnej. Wnioski z debaty były jednoznaczne i skłoniły władze do przywrócenia pełnowartościowej żywności do szkół. Jednocześnie zadecydowano, że od 2005 roku wycofane zostaną ze stołówek i automatów w szkołach produkty bogate w tłuszcze i sól oraz słodkie, gazowane napoje.
Drugie śniadanie to podstawa
W Polsce realizowany przez Instytut Żywności i Żywienia na zlecenie Ministerstwa Zdrowia w ramach „Narodowego programu profilaktyki i leczenia chorób układu sercowo-naczyniowego na lata 2003-2005” projekt „Szansa dla Młodego Serca”, określił zasady odżywienia dzieci i młodzieży szkolnej, które podkreślają pozytywną rolę pieczywa jako podstawowego składnika w prawidłowym sposobie odżywiania. Według ekspertów „Następny posiłek – drugie śniadanie – dziecko powinno zjeść nie później niż po 4 godzinach, a optymalnie po 2-3 godzinach od pierwszego posiłku w ciągu dnia. Drugie śniadanie w szkole nie powinno być tylko przekąską, ale posiłkiem pełnowartościowym, zwłaszcza wtedy, gdy dziecko zjada obiad dopiero późnym popołudniem po powrocie rodziców z pracy. Najprostszą wersją drugiego śniadania są kanapki. Ich podstawą powinno być pieczywo ciemne, które zawiera więcej witamin i składników mineralnych niż pieczywo białe. Mogą być to bułki grahamki, bułki z ziarnem, chleb pytlowy, chleb żytni razowy lub chleb graham. Dodatki do pieczywa powinny być możliwie jak najbardziej urozmaicone.” (Instytut Żywności i Żywienia, program „Szansa dla Młodego Serca”).
Ważna rola chleba
Pieczywo należy do grupy produktów zbożowych, które są podstawowym źródłem węglowodanów złożonych i powinny stanowić główne źródło energii w diecie dzieci i młodzieży szkolnej. Produkty z tej grupy dostarczają duże ilości witaminy B1 (odgrywającej ważną rolę w metabolizmie glukozy i niezbędnej do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego), są źródłem niacyny, a także magnezu (biorącego udział w przenoszeniu bodźców elektrycznych w układzie nerwowym i mięśniach oraz zapobiegającemu powstawaniu nadciśnienia). Dodatkowo produkty zbożowe zawierają znaczące ilości żelaza, cynku (będącego składnikiem wielu enzymów i odgrywającego ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu układu immunologicznego), błonnika pokarmowego (zapobiegającego zaparciom, nowotworom jelita grubego oraz zaburzeniom gospodarki lipidowej i węglowodanowej), a także znaczące ilości białka.
Pieczywo razowe, a także pieczywo na zakwasie, jest zdecydowanie bogatsze w błonnik i mikroskładniki niż białe pieczywo pszenne, dlatego lepiej jest wybierać chleb razowy, pełnoziarnisty, graham lub pieczywo na zakwasie, a ograniczyć biały chleb pszenny, zaś bułki jeść tylko sporadycznie. Wartościowym produktem są również płatki owsiane i grube kasze, takie jak kasza gryczana. Produkty zbożowe dzieci powinny spożywać w takiej ilości, by utrzymać masę ciała na prawidłowym poziomie, w porcjach 5-12 razy dziennie.
Żywnienie dzieci i młodzieży
W wieku dziecięcym następuje intensywny wzrost i rozwój organizmu, a także jego aktywności i sprawności umysłowej i fizycznej. Między 2. a 20. rokiem życia organizm ludzki ulega ogromnej przemianie. Zwiększa się masa i siła mięśni, kości się wydłużają, wzrost zwiększa się ponad trzykrotnie, a waga nawet dziesięciokrotnie. Dziewczynki zaczynają rosnąć gwałtownie między 11. a 16. rokiem życia, chłopcy zaś między 13. a 19. rokiem życia.
Rozwijający się organizm musi koniecznie otrzymać wszystkie niezbędne składniki pożywienia poprzez właściwy rozkład i liczbę posiłków w ciągu dnia. Niedobór niezbędnych składników odżywczych może prowadzić do gorszego rozwoju układu kostnego, niedokrwistości i innych wad w rozwoju fizycznym i psychicznym, jednak nadmiar tych składników może prowadzić do nadwagi i otyłości.
Chleb, ziemniaki oraz inne produkty zbożowe
Spożywane 5-12 razy dziennie, chleb, ziemniaki oraz inne produkty zbożowe, powinny stanowić 33% zrównoważonej dziennej diety, a produkty z tej grupy powinny stanowić podstawę każdego posiłku czy przekąski. Dzieci zjadają ok. 5 porcji chleba, produktów zbożowych czy makaronu, nastolatki jednak potrzebują ich więcej, dla przykładu – dorastający chłopcy mogą potrzebować aż do 12 porcji dziennie.
Warto w tym miejscu podkreślić, że model żywienia, w którym pieczywo stanowi podstawę dotyczy całego przekroju społeczeństwa, stanowiąc bazę w tzw. „piramidzie zdrowego żywienia”.
Wyrabianie nawyków żywieniowych u dzieci
Przyzwyczajenia żywieniowe rozwijają się zwykle w ciągu kilku pierwszych lat życia, a dzieci oraz młodzież szkolna mają nawyki żywieniowe wyniesione z domu. Niestety nastolatki coraz więcej czasu zaczynają spędzać poza domem i same kupuję sobie jedzenie, dlatego tak ważne jest by rodzice w tym okresie kładli duży nacisk na nawyki żywieniowe. Wyrabianie nawyków to przyzwyczajanie dziecka do pewnych zachowań higienicznych i kulturalnych, a także żywieniowych. Jeżeli od wczesnych lat przyzwyczaimy dziecko do zjadania posiłków w określonych porach dnia, spożywania ich przy stole po uprzednim umyciu rąk i estetycznie podanych potraw, to po pewnym czasie dziecko samo będzie chciało zjadać posiłki w tych warunkach. W podobny sposób możemy przyzwyczaić dziecko do zjadania określonych jakościowo i ilościowo posiłków w ciągu dnia. Zdrowe dziecko w porach otrzymywania posiłków będzie odczuwało głód i wówczas chętnie zje przygotowany posiłek.
Drugie śniadanie w szkole – kilka propozycji kanapek
Co zrobić kiedy nasze dziecko zabiera kanapki do szkoły i wraca z nimi z powrotem do domu? No cóż, rada jest jedna. Wystrzegaj się monotonii i przygotuj dziecku urozmaicone i kolorowe kanapki. Zadbaj o ich prezencję oraz ładne opakowanie. Poniżej podsuwamy kilka pomysłów na zdrowe kanapki na pierwsze i drugie śniadanie.
1. Kanapka z łososiem
Weź kromkę chleba Żyto 100%, masło, plasterek wędzonego łososia, mały plasterek sera brie (lub odrobinę białego twarożku), dodaj plasterek awokado.
2. Warkocz z mozzarellą
Weź bułkę Warkocz z Sezamem, masło, mozzarellę i pomidora. Dodaj listki świeżej bazyli dla dekoracji. Innego dnia, mozzarellę możesz zastąpić ugotowanym na twardo jajkiem.
3. Kanapka z kiełbasą
Do zrobienia kanapki wykorzystaj bułkę, masło, plasterek żółtego sera, kilka plasterków kiełbasy krakowskiej lub innej wędliny (np. szynki z indyka). Kanapkę udekoruj listkiem zielonej sałaty.
4. Kanapka z twarożkiem
Na kromkę Chleba z ziarnami i sezamem posmarowanej masłem, nałóż przygotowany wcześniej twarożek z białego sera wymieszanego ze szczypiorkiem i rzodkiewką, udekoruj pomidorkami i odrobioną szczypiorku i kanapka gotowa. Smacznego!
Leave a Comment
Your email address will not be published. Required fields are marked with *